Alice Hamilton, nhà khoa học đi đầu trong lĩnh vực bệnh nghề nghiệp
Những nghiên cứu của bà trở thành nền tảng cho các tiêu chuẩn an toàn lao động hiện nay
Alice Hamilton sinh ngày 27/2/1869 ở thành phố New York và lớn lên tại Fort Wayne, Indiana (Hoa Kỳ). Từ nhỏ, bà và các anh chị em của mình được cha mẹ giáo dục tại gia nhằm định hướng các con tập trung vào các lĩnh vực họ xem là quan trọng như: ngôn ngữ, văn học và lịch sử.
Luôn nghĩ rằng bản thân phải có trách nhiệm tìm ra những phương thức ý nghĩa để cống hiến cho nhân loại, bà quyết định theo học ngành y. Trong cuốn tự truyện của mình, Alice Hamilton viết rằng: “Tôi chọn vì với tư cách là một bác sĩ, tôi có thể đi bất cứ đâu tôi muốn, đến những vùng đất xa xôi hoặc đến khu ổ chuột trong thành phố, và hữu ích ở bất cứ đâu”.
Alice Hamilton thuyết phục cha cho mình theo học Trường Y thuộc Đại học Michigan, nơi bà đã lấy bằng bác sĩ y khoa vào năm 1893. Sau khi tốt nghiệp, Alice đã thực tập ở nhiều nơi, từ Bệnh viện Phụ nữ và trẻ em Northwestern, nghiên cứu về vi khuẩn và bệnh lý học ở Đại học Leipzig (Đức), cho đến Trường Y thuộc Đại học John Hopkins. Cuối cùng, bà trở về Đại học Northwestern ở Chicago với cương vị giảng viên tại Trường Y dành cho nữ sinh vào năm 1897.
Trong thời gian đó, Hamilton thường xuyên làm tình nguyện viên tại Hull House, một khu định cư ở phía Tây Chicago do nhà cải cách xã hội Jane Addams thành lập. Là nơi cung cấp giáo dục, văn hóa và ý thức cộng đồng cho tầng lớp thấp hơn, Hamilton nhận thấy cư dân nơi đây gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe.
“Tôi đã nghe nhiều câu chuyện về những nguy hiểm mà những người lao động phải đối mặt, các trường hợp bị ngộ độc khí carbon monoxide trong các nhà máy thép lớn, về những người thợ sơn bị liệt do nhiễm độc chì, về bệnh viêm phổi và thấp khớp ở những người trong ngành chăn nuôi”, Hamilton viết trong tự truyện.
Khi Trường Y dành cho nữ đóng cửa vào năm 1902, Hamilton chuyển sang công tác tại Viện Tưởng niệm về bệnh truyền nhiễm. Cuộc cách mạng công nghiệp vào cuối thể kỷ XIX đã dẫn đến những mối nguy hiểm mới tại nơi làm việc, thế nhưng nghiên cứu về y học công nghiệp khi đó lại ít được quan tâm tại Mỹ. Với mong muốn thay đổi tình hình, bà đã xuất bản bài báo đầu tiên về chủ đề này vào năm 1908.
Ấn tượng với nghiên cứu của Hamilton, thống đốc bang Illinois lúc đó là Charles Deneen đã bổ nhiệm bà vào Ủy ban Bệnh nghề nghiệp Illinois và yêu cầu bà tiến hành một nghiên cứu nhằm tìm ra mối liên hệ giữa các ngành công nghiệp sử dụng chì và tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cao ở những người lao động.
Trong quá trình nghiên cứu, Hamilton phát hiện các nhà quản lý thích thuê những người đã có gia đình vì họ không dám bỏ việc. Dù bị nhiễm độc chì, người lao động vẫn cố làm việc để kiếm tiền nuôi gia đình. Các chủ nhà máy phản đối nghiên cứu của Hamilton và đã “cấm cửa” bà. Do vậy, Hamilton phải tìm bằng chứng từ nhiều nơi khác, bao gồm hồ sơ bệnh án ở các bệnh viện.
Alice Hamilton tại Trường Y Đại học Michigan năm 1893 |
Năm 1911, Luật Bệnh nghề nghiệp - một trong những luật về an toàn lao động đầu tiên ở Illinois, đã ra đời từ kết quả nghiên cứu đó. Luật này yêu cầu các doanh nghiệp phải đưa ra các quy trình an toàn giúp người lao động hạn chế tiếp xúc với chất độc, thực hiện kiểm tra y tế hằng tháng và thiết lập một hệ thống báo cáo bệnh tật. Sau đó, nhiều tiểu bang khác trên khắp Hoa Kỳ đã học hỏi theo.
Năm 1919, bà Alice Hamilton trở thành giảng viên nữ đầu tiên tại Trường Y thuộc Đại học Harvard. Dù các công trình nghiên cứu của bà rất nổi tiếng song Hiệu trưởng Harvard khi đó vẫn phải tìm cách thuyết phục Chủ tịch Đại học Harvard bởi thời điểm đó, sinh viên nữ chưa được phép nhập học tại Harvard. Dù được nhận, Hamilton không được phép sử dụng phòng chờ của giảng viên hay tham dự lễ tốt nghiệp.
Thời gian nay, nhiều công nhân trên khắp nước Mỹ thường xuyên tiếp xúc với vô số chất độc như chì, thủy ngân và amiăng do các ngành sản xuất đang trên đà phát triển. Bà đã nghiên cứu tác động của nhiều hóa chất đến sức khỏe người lao động, bao gồm thuốc nhuộm anilin, carbon monoxide, thủy ngân, radium, benzen, carbon disulfide và khí hydro sunfua…
Một trong những nghiên cứu đáng chú ý nhất của Alice Hamilton liên quan đến tình trạng nhiễm độc thủy ngân ở những người thợ làm mũ. Tình trạng run rẩy, nói lắp, mất trí nhớ và khả năng nhận thức, cáu kỉnh, trầm cảm… ở những lao động này rất phổ biến đến nỗi có câu thành ngữ “điên như thợ làm mũ”. Thế nhưng thực chất đây là các triệu chứng rối loạn tâm thần do nhiễm độc thủy ngân.
Năm 1934, Hamilton đã xuất bản cuốn sách “Độc chất học công nghiệp” - một tác phẩm mang tính đột phá trong lĩnh vực y tế công cộng. Năm 1946, bà hợp tác với nhà độc chất học công nghiệp Harriet Hardy, học viên mà bà từng hướng dẫn, để hiệu đính và đổi tên cuốn sách thành “Độc chất học công nghiệp của Hamilton và Hardy”, và nó vẫn giữ nguyên giá trị cho đến tận ngày nay.
Sau khi nghỉ hưu tại Harvard ở tuổi 66, Hamilton vẫn không ngừng nghiên cứu. Bà đã tìm hiểu tác động của carbon disulfide, một hợp chất được sử dụng trong quá trình sản xuất sợi nhân tạo viscose (rayon) đến người lao động, bao gồm các triệu chứng hưng cảm - trầm cảm, tê liệt, mất thị lực. Năm 1940, bà đã công bố bài báo về nhiễm độc nghề nghiệp trong ngành công nghiệp sợi nhân tạo.
Bà qua đời ngày 22/9/1970 tại nhà riêng. Các biện pháp mà Hamilton khuyến nghị đã trở thành nền tảng cho các tiêu chuẩn an toàn lao động mà hiện nay chúng ta coi là hiển nhiên, đồng thời mở đường cho những người khác đấu tranh chống lại những tác nhân ô nhiễm công nghiệp.