Tại Sao 'Uber Dành Cho Phụ Nữ' Không Có Sự Phân Biệt Đối Xử

 


Tác giả/Author: Michelle Smith, Deakin University

Người dịch/Translator: Doãn Thi Ngọc- Lecturer, Hoa Sen University

 

Mt dch v kiu Uber đã được lên kế hoch, hin có tên là Chariot for Women, đang tuyn dng hàng nghìn tài xế n trên khp Hoa Kỳ. Các tài xế s ch chp nhn hành khách là ph n và tr em.

Mc đích ca dch v này và các đi taxi n khác là gim thiu lo lng v vic tài xế nam cưỡng hiếp và hành hung hành khách n.

 

Trên thực tế, quyn an toàn dành cho ph n khi đi du lch thì không có gì gây tranh cãi. Tuy nhiên, khái nim v mt dch v t chi tuyn dng hoc vn chuyn nam gii đã dn đến các cáo buc phân bit đi x.

 

Có phi mi doanh nghip hoc t chc dành riêng cho gii nam hay giới nữ, t trường hc dành cho n sinh hoc nam sinh, đến phòng tp th dc dành cho n gii hoc câu lc b dành cho nam gii, có nht thiết phi là mt ví d v phân bit đi x không? Là mt cng đng, chúng ta nên hiu phân bit đi x là gì?

 

Tránh phân bit đi x không có nghĩa là đi x vi mi người như nhau. Trong hu hết các trường hp, s phân bit đi x xy ra khi mt người nào đó thuc mt gii tính hoc chng tc c th, chng hn, không th đt được kết qu hoc kết qu ging như nhng người không có cùng thuc tính đó.

 

Tôi va tri qua mt tun London. Kh năng khó tiếp cn tàu đin ngm đi vi người khuyết tt như tôi là điu hin nhiên, ngay c khi khó gii quyết v mt hu cn. Nếu thang máy hoc đường dc chuyên dng được lp đt cho mc đích duy nht là dành cho hành khách khuyết tt thì điu đó s không cu thành "s phân bit đi x" đi vi hành khách không b khuyết tt khi họbuc phi đi cu thang b.

 

Mc dù nhng nơi như vy có th không dành cho tôi, nhưng với dịch vụ riêng như vậy s giúp nhng người khuyết tt có cơ hi tri nghim kết qu giống như tôisn sàng và d dàng tiếp cn dch v xe la. Đây ch là mt ví d v cách mt s nhóm người nht đnh có th cn được đi x khác bit đ đt được kết qu bình đng.

 

Mt bãi đu xe nhiu tng Perth tun trước đã nhn được s chú ý ca công chúng vì nó dành 28 ch, nơi gn li ra vào, có ánh sáng tt cho các tài xế n. Bt k các mảng màu hng đó có to ra bt kỳ s ci thin nào có thể đo lường được đi vi s an toàn ca ph n hay không, thì đã có mt phn hi đáng k được mô t rằng vic dành ch cho ph n là phân bit đi x đi vi nam gii.

 

Mt s bình lun trc tuyến và các cuc gi vào đài radio tho lun rằng điu gì s xy ra nếu tình hình “đo ngược” và ch đu xe chỉdành riêng cho nam gii.

 

Trong hai ví d này, các tình hung trong đó vai trò b “đo ngược” không ch đơn gin có nghĩa là không gian trong bãi đ xe dành riêng cho nam gii hoc dch v kiu Uber ch thu hút hành khách nam. Đ có mt s đo ngược thc s, tt c các yếu t thúc đy các sáng kiến c th dành cho ph n cũng cn phi được áp dng.

 

Nghĩa là, mt s đo ngược thc s ca kch bn bãi đ xe s đòi hi mt thế gii gi đnh trong đó đàn ông thường xuyên cũng lo s cho s an toàn ca chính h khi quay tr li ô tô ca h và là đi tượng b tn công tình dc mt cách không tương xng. Hơn na, ni s hãi này cn bt ngun t phn ln các cuc tn công do ph n gây ra đi vi nam gii, khiến hu hết nam gii cm thy d b tn thương v th cht khi so sánh vai trò ‘đảo ngược’ này.

 

Rõ ràng là không có kh năng tn ti các điu kin to nên s “đo ngược vai trò”.

 

Vic đàn ông có nguy cơ b tn công bo lc bi nhng người đàn ông khác nơi công cng không xóa b được bn cht ca bo lc giới và tn công tình dc mà ph n phi tri qua. Ngoài ra, nó không đóng bt kỳ vai trò nào trong vic quyết đnh có nên tiến hành mt sáng kiến giúp ph n cm thy an toàn hơn hay không.

 

Tương t, dch v lái xe ch dành cho n là mt cách đ hành khách n có kh năng tri nghim nhn thc v s an toàn ging như nam gii s dng dch v taxi thường xuyên vi tài xế ch yếu là nam gii.

 

Mt s “đo ngược vai trò” thc s s không phi là mt dch v taxi t chi phc v ph n. Nó cũng cn tn ti trong mt thế gii mà các hành khách nam ngi cung cp đa ch nhà cho tài xếthường xuyên b quan tâm vềtình dc không mong mun từ tài xế.

 

Điu này không ph nhn rng nhng người đng tính nam, người cao tui, người chuyn gii và nhng người đàn ông khác cũng có th lo s cho s an toàn ca h nhng đa đim vng v như bãi đu xe hoc khi b người l lái xe. Nhng gì h d đnh gi ý là s phân bit đi x không th quy gin thành cách đi x khác bit da trên gii tính, tình dc, chng tc, bn dng gii hoc tình trng khuyết tt khi mt n lc được thiết kế đ chng li mt hình thc bt bình đng và đm bo mt kết qu bình đng.

 

Nhng người ng h quyn ca nam gii có th gi ý rng hin nay “s phân bit đi x vi nam gii” có th chp nhn được khi ch nghĩa n quyn đã đi “quá xa”.

 

Tuy nhiên, có s khác bit rõ ràng gia s phân bit đi x loi tr ph n khi mt s câu lc b và xã hi ca nam gii (đ ngăn h tham gia vào các lĩnh vc vic làm hoc vòng tròn quyn lc) và “s phân bit đi x” nhm cho phép ph n cm thy an toàn như nam gii khi di chuyn trong không gian công cng.

 

Báo The Conversation và tác giả Michelle SmithDeakin University cho phép Gendertalkviet dịch sang tiếng Việt và đăng toàn văn. Thay mặt cho, Ban Biên Tập Gender Talk, chúng tôi xin gửi lời cám ơn chân thành tới Tác giả và Báo The Conversation cho phép chúng tôi đăng lại bài toàn văn. Sự đóng góp của Quý Báo The Conversation và tác giả rất quý giá và ý nghĩa. 

This article is republished from The Conversation under a Creative Commons license. Read the original article.

Link gốc: https://theconversation.com/why-uber-for-women-is-not-discriminatory-58037