#METOO và #TIMESUP-Từ Thảm Đỏ Chuyển Sang Phong Trào Chống Quấy Rối Tình Dục tại OSCARS 2018
Tác
giả/Author: TS. Michelle Smith, Deakin University
Người dịch/Translator: Doãn Thi Ngọc- GV-Lecturer, Trường Đại
Học Hoa Sen (HSU)
Lễ trao giải
Oscar trên trình truyền hình thường làm công việc quy ước như: có các bài phát
biểu đầy đam mê được đan cài với nền nhạc du dương của dàn nhạc hòa tấu, có các đoạn độc thoại mở đầu
ăn khách và đảm bảo thời lượng đủ hoặc vượt giờ phát biểu. Nhưng buổi lễ năm
nay mang theo những thách thức tiềm tàng đối với truyền thống qui ước này. Trước
phong trào #MeToo và #Times Up (Phong trào quấy rối tình dục) thì mọi
người vẫn chưa rõ ai sẽ được chào đón tại buổi lễ long trọng này, các nghệ sĩ
và diễn viên nữ sẽ mặc gì trên thảm đỏ và quả bom nào sự thật sẽ được thả trong
các bài phát biểu nhận giải.
Tarana Burke,
nhà hoạt động dân quyền, người đầu tiên chính trị hóa cụm từ “Me Too-Tôi
cũng bị quấy rối tình dục”, giải thích rằng việc trục xuất Harvey Weinstein-người
từng đoạt giải Oscar- khỏi Viện Hàn Lâm là một sự nhẹ nhõm đáng hoan nghênh cho
những nữ diễn viên đã phải “giả vờ” trước sự hiện diện của ông ta tại các lễ
trao giải trong quá khứ.
James Franco,
người có các cáo buộc tấn công tình dục (mà ông ta đã phủ nhận hoặc phản bác)
có thể đã làm chệch hướng hy vọng giành giải Oscar của ông ấy, cũng không tham
dự buổi lễ long trọng này. Sự vắng mặt của ông ấy là một tín hiệu rõ ràng rằng
Hollywood sẽ không còn coi thường những cáo buộc lạm dụng quyền lực và địa vị, bất
chấp bộ phim The Disaster Artist của ông ta rất thành công và đoạt giải Quả cầu
vàng.
Tuy nhiên, với
những cáo buộc từ một nhân viên cũ về hành vi tấn công tình dục của ông ta, mà ông
ta đã phủ nhận, nên Ryan Seacrest đã quyết định thực hiện những cuộc phỏng vấn
trên thảm đỏ cho E! News, mà điều này đã cho thấy lịch sử đã phớt lờ các hành
vi có khả năng gây nghi vấn của những người nổi tiếng như Woody Allen và Roman
Polanski vẫn chưa dễ dàng vượt qua được hoàn toàn.
Tại Quả cầu
vàng năm nay, phụ nữ đã thể hiện tình đoàn kết với các nạn nhân bị quấy rối tình
dục và tấn công tình dục bằng cách mặc đồ đen. Tám nữ diễn viên, trong đó có
Emma Watson, đã đi cùng các nhà hoạt động xã hội-những người chuyên giải quyết
các vấn đề quấy rối tình dục và các vấn đề về bất bình đẳng giới. Tại lễ trao
giải Grammy, các nhạc sĩ bao gồm Lady Gaga và Cyndi Lauper mặc trang phục màu
trắng hoặc hoa hồng trắng.
Sự hiện diện
của các nhà hoạt động xã hội tại Quả cầu vàng gợi ý rằng phong trào quấy rối
tình dục cần phải vượt ra ngoài những trang phục mang tính biểu tượng để chuyển
qua sự thay đổi thực sự. Phong trào Time’s Up không diện các trang phục màu đen
trên thảm đỏ Oscar. Nhà làm phim Ava DuVernay cho rằng điều này là do nguyên
nhân “không phải về thảm đỏ”, mà là về viêc “trở thành các nhà hoạt động xã hội”.
Phong trào
Time’s Up được khơi dậy bởi 300 phụ nữ có đặc quyền trong ngành giải trí, nhưng
nó cũng bao trùm cuộc đấu tranh toàn cầu của phụ nữ để tránh bị tình trạng tấn
công tình dục và quấy rối tình dục tại nơi làm việc. Một lá thư từ Alianza
Nacional de Campesinas đã gửi cho những người sáng lập phong trào Time’s Up về
vấn đề tấn công tình dục và quấy rối tình dục đã ảnh hưởng đến khoảng hơn
700.000 phụ nữ ra sao, những người phụ nữ này là những người yếu thế và không
có hồ sơ công khai. Kể từ đó, Time’s Up đã quyên góp được hơn 21 triệu đô la để
tạo điều kiện cho phụ nữ yếu thế trong các ngành nghề kém may mắn theo đuổi các
vụ quấy rối tình dục và tấn công tình dục tại nơi làm việc.
Sự mở rộng của
Time’s Up là hướng tới nhiều người bị thiệt thòi hơn được thể hiện rõ trong
phân đoạn của giải Oscar năm nay và được giới thiệu bởi ba nạn nhân là các diễn
viên nổi tiếng đã cáo buộc Weinstein, đó là Salma Hayek, Ashley Judd và
Annabella Sciorra. Hayek dành sự tôn vinh cho “những linh hồn bất
diệt, những người kiên cường và dám vượt qua những định kiến về giới tính, chủng
tộc, dân tộc của họ, để kể những câu chuyện bị quấy rối của chính mình”.
Ngoài việc dựng
phim, các nhà văn, đạo diễn, nhà sản xuất và diễn viên nổi tiếng đã ủng hộ những
câu chuyện đa dạng trên phim ảnh để củng cố lời kêu gọi giảm bớt sự hiện diện
thường trực của nam giới da trắng trong ngành giải trí. Ông Kumail Nanjiani-nhà
văn từng được đề cử giải Oscar và người Mỹ gốc Pakistan đề nghị rằng chúng ta
không nên bỏ qua quan điểm rằng chỉ những câu chuyện về đàn ông da trắng mới
phù hợp với khán giả: “Một số bộ phim yêu thích của tôi là các bộ phim của
những anh chàng da trắng và về những anh chàng da trắng đích thực. Bây
giờ những anh chàng da trắng đó có thể xem những bộ phim do tôi đóng vai chính
và các bạn có thể liên tưởng đến điều đó. Nó không khó lắm. Tôi đã làm điều đó
cả đời mình. ”
Trái ngược với
Quả cầu vàng khi cho phép nữ giới lên tiếng về quấy rối tình dục là một quyết định
khôn ngoan, nhưng phần lớn nam giới giữ im lặng về điều này. Jimmy Kimmel, người
dẫn chương trình giải Oscar không thể bỏ qua việc nhấn mạnh Weinstein bị loại khỏi
Viện Hàn lâm. Kimmel thừa nhận rằng ngành điện ảnh là một thử nghiệm cho việc chấm
dứt quấy rối tình dục ở tất cả các nơi làm việc. Trong một minh chứng cho
những ảnh hưởng sâu rộng của bất bình đẳng giới, Kimmel đã hài hước nói rằng:
“Nếu chúng ta có thể làm được điều đó, phụ nữ sẽ chỉ phải đối mặt với
tình trạng quấy rối mọi lúc mọi nơi khi có sự hiện diển của họ mà thôi.”
Frances
McDormand-Người đoạt giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất đã dùng chiến thắng
của mình để chào mừng tất cả phụ nữ trong ngành điện ảnh. Trong khi những người
phụ nữ trên khán đài đứng vỗ tay, cô ấy đã khuyến khích những người trong ngành
điện ảnh ủng hộ nữ giới trong những dự án sáng tạo mà họ muốn theo đuổi. Cô ta
cũng nhấn mạnh một sự thật rõ ràng rằng cho tới bây giờ mới chỉ có một nữ giới được
trao danh hiệu đạo diễn xuất sắc nhất tại lễ trao giải Oscar mà thôi.
Lịch sử 90
năm của Giải thưởng Academy cho thấy người ta vẫn còn tin rằng những nữ giới ít
có giá trị hơn hay thiếu tiềm năng thương mại hơn nam giới. Điều này sẽ tiếp tục
củng cố quan điểm sai lầm rằng nữ giới không có khả năng biến những câu chuyện
thành phim điện ảnh.
Không còn nghi
ngờ gì nữa, sự suy giảm kinh nghiệm và năng lực của nữ giới dẫn đến nhận thức
sai rằng họ chỉ làm nền và hữu ích cho sự hấp dẫn tình dục. Trong ngành điện
ảnh có thể chỉ cần thay đổi các bộ phim cũng có thể thay đổi thực tế bất bình đẳng
giới.
Báo The Conversation và tác giả Michelle Smith, Deakin University cho phép Gendertalkviet dịch sang tiếng Việt và đăng toàn
văn. Thay mặt cho, Ban Biên Tập Gender Talk, chúng tôi xin gửi lời cám ơn chân
thành tới Tác giả và Báo The Conversation cho phép chúng tôi đăng lại bài toàn
văn. Sự đóng góp của Quý Báo The Conversation và tác giả rất quý giá và ý
nghĩa.
This article is
republished from The Conversation under a Creative Commons license. Read
the original article.