Iran cấm phụ nữ học đại học
Nữ sinh viên tại Iran đang bị cấm
học khoảng hơn 70 khóa học trình độ đại học theo một đạo luật phân biệt đối xử
về giới tính đã được chính thức phê chuẩn. Các ý kiến phê phán cho rằng đạo
luật này nhằm đánh bại cuộc đấu tranh cho quyền bình đẳng của phụ nữ.
36 trường đại học vừa thông báo là
vào niên khóa sắp tới sẽ có 77 khóa học đại học về khoa học xã hội và khoa học
tự nhiên chỉ dành riêng cho nam giới. Bà Shirin Ebadi, người được giải thưởng
Nobel, bà cũng là một chiến sĩ hoạt động về nhân quyền được tôn vinh ở Iran. Bà
đã đề nghị mở một cuộc điều tra của Liên Hiệp Quốc đối với vụ việc này.
Tiếp theo nhiều năm nữ sinh viên
Iran học giỏi hơn nam sinh viên, một xu thế không phù hợp với truyền thống nam
giới thống trị, theo quan điểm của các nhà lãnh đạo tôn giáo của nước này.
Trong kỳ tuyển sinh năm nay, số nữ trúng tuyển đã nhiều hơn nam 2/3.
Giới tăng lữ có chức quyền trong chế
độ chính trị thần quyền của Iran đã quan tâm đến những tác động phụ về mặt xã
hội của chuẩn giáo dục ngày càng tăng lên đối với phụ nữ, trong đó bao gồm cả
vấn đề về tỷ lệ kết hôn và sinh sản của phụ nữ đang ngày càng
giảm.
Theo chính sách mới, nữ sinh viên
đại học không được học nhiều ngành tại một số trường đại học hàng đầu của Iran,
chẳng hạn như văn chương Anh quốc, biên dịch tiếng Anh, quản trị khách sạn,
khảo cổ, vật lý hạt nhân, vi tính, kỹ thuật điện, kỹ thuật công nghiệp, và quản
trị kinh doanh.
Trường đại học công nghiệp dầu, có
nhiều cơ sở ở khắp cả nước, nói rằng nhà trường không còn nhận nữ sinh viên
nữa, và cho rằng vì thiếu mức cầu của nhà tuyển dụng đối với sinh viên sau khi
tốt nghiệp. Trường đại học Isfahan cũng nói lý do tương tự để từ chối nữ sinh
viên học ngành kỹ thuật mỏ, và cho rằng đã có 98% nữ sinh viên tốt nghiệp ngành
này bị thất nghiệp.
Bà Shirin Ebadi đã viết thư cho ông
Ban Ki Moon, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc và Navi Pillay, viên chức cao cấp về
nhân quyền. Bà Shirin Ebadi, một luật sư về nhân quyền hiện đang sống lưu vong
ở Anh, nói rằng chương trình nghị sự thật sự là nhằm giảm tỷ lệ nữ sinh viên
xuống dưới 50% – hiện nay đang ở mức khoảng 65% – điều này đã làm suy yếu phong
trào phụ nữ Iran trong chiến dịch chống các đạo luật phân biệt đối xử của Hồi
giáo.
Lá thư ghi: "Đây là một phần
của chính sách mới nhất của nước Công hòa Hồi Giáo Iran, trong nỗ lực đưa phụ
nữ quay trở lại chốn riêng tư đó là vị trí nội trợ trong gia đình, vì người ta
không thể dung thứ cho sự hiện diện sôi nổi của phụ nữ ở nơi công cộng,"
lá thư này cũng được đồng kính gửi đến ông Ahmad Shaheed, một quan chức Liên
Hiệp Quốc chuyên về báo cáo tình hình nhân quyền tại Iran. "Mục đích nhằm
làm cho phụ nữ từ bỏ sự chống đối và đòi hỏi về nhân quyền cho họ."
Chính sách mới cũng bị các đại biểu
quốc hội Iran chỉ trích và kêu gọi Thứ trưởng bộ giáo dục đại học và khoa học
phải giải thích.
Tuy nhiên, ông Kamran Daneshjoo, Bộ
trưởng bộ giáo dục đại học và khoa học, đã nói để gạt bỏ đi sự tranh luận, là
có 90% các khóa học vẫn được mở cho cả hai giới nam và nữ và cần có các khóa
học chỉ có một giới (nam giới) để tạo “sự cân bằng”.
Theo UNESCO, Iran đứng nhất
thế giới về tỷ lệ nữ nhiều hơn nam ở trường đại học. Nữ sinh viên đã tỏ
ra xuất sắc hơn nam sinh viên ở các khóa học có truyền thống nam học nhiều hơn
nữ như vật lý ứng dụng và một số ngành kỹ thuật khác.
Các nhà xã hội học đã ghi nhận sự
việc phụ nữ đang ngày càng thành công về học vấn, các gia đình bảo thủ về tôn
giáo đang ngày càng muốn cho con gái của họ được học đại học kể từ sau cuộc
cách mạng Hồi giáo vào năm 1979. Sự giảm sút tương đối về số nam sinh viên được
cho rằng do nam thanh niên Iran muốn “làm giàu nhanh chóng” mà không phải học
đại học.
Lê Thị Hạnh dịch
Nguồn: Robert Tait -Telegraph – 20/08/2012
http://gas.hoasen.edu.vn/vi/gas-page/iran-cam-phu-nu-hoc-dai-hoc
