Người chăm sóc bị căng thẳng có thể dẫn đến việc người già bị ngược đãi?

 

Mỗi năm tại Hoa Kỳ, có hàng triệu trường hợp được báo cáo về bạo lực đối với người lớn tuổi và vấn đề là cứ tiếp tục gia tăng.

Ngược đãi  người già có những tác dụng phụ nghiêm trọng như: chấn thương nặng, mất phẩm giá và  mất sự độc lập, mất an toàn về tài chính, và thậm chí tử vong. Nghiên cứu cho thấy nạn nhân cao tuổi bị ngược đãi có tuổi thọ ngắn hơn so với người cao niên không bị ngược đãi, ngay cả trong trường hợp không có các bệnh mạn tính hoặc những bệnh nặng hay nguy hiểm.

 

Giống như nhiều hình thức bạo lực khác, ngược đãi người cao tuổi là một vấn đề phức tạp được bao quanh bởi quan niệm sai lầm. Trong khi hầu hết mọi người nghĩ rằng ngược đãi người cao tuổi chỉ giới hạn trong những cơ sở nuôi dưỡng người già, thực tế là 95% bạo lực đối với người cao tuổi xảy ra tại nhà và người bạo hành là người con, vợ hay chồng, và những người thân khác.

 

Vậy câu hỏi có phải người chăm sóc (caregiver) bị căng thẳng dẫn đến tình trạng ngược đãi người cao tuổi?

 

Khoảng 28,7% dân số Hoa Kỳ, hoặc 65,7 triệu người Mỹ là người chăm sóc không được trả tiền. Những người chăm sóc trong gia đình chiếm 80%, mỗi tuần thường dành trung bình 20 giờ để chăm sóc người già tại nhà và làm hàng loạt những công việc của người giúp việc nhà cho đến những nhiệm vụ của điều dưỡng.

Các nghiên cứu ước tính rằng các thành viên trong gia đình chiếm 65% đến 90% các trường hợp ngược đãi người cao tuổi, nhưng lại không rõ có bao nhiêu  thành viên trong gia đình là những người chăm sóc. Một số nghiên cứu cho thấy 5% đến 23%  tất cả người chăm sóc ngược đãi về thể chất và đồng ý rằng những căng thẳng trong việc chăm sóc góp phần gia tăng các vụ bạo lực người già.
Chăm sóc cho một người lớn tuổi, đặc biệt là người rất lớn tuổi và có nhiều bệnh mãn tính có thể là một công việc rất căng thẳng và là nguồn kích thích sự căng thẳng. Nhiều người chăm sóc thấy sức khỏe của mình giảm sút do trách nhiệm, và khi căng thẳng kéo dài có thể có khả năng kích hoạt các hành vi có hại và đặt người cao tuổi vào tình trạng rủi ro là bị ngược đãi.

Khi bị lo lắng và áp lực dữ dội thì cơ thề sẽ phản hồi (the body’s fight) nhằm bảo vệ cơ thể. Cơ thể sẽ có phản ứng để tự vệ và  đi vào vùng "cảnh giác cao độ", đẩy các chức năng thiết yếu như nhịp tim và hô hấp hoạt động mạnh nhưng  lại tắt hệ thống miễn dịch. Nếu  bị căng thẳng vừa phải là bình thường, thì  tình trạng căng thẳng mãn tính có thể gây ra mệt mỏi và kiệt sức, khiến người chăm sóc phải đối mặt với một loạt các vấn đề về sức khỏe tâm thần và các vấn đề thể lý: khó chịu, trầm cảm, và nhiễm trùng.

 

Những yếu tố nguy cơ nào có liên quan đến tình trạng căng thẳng của người chăm sóc và việc ngược đãi đối với người cao tuổi?

 

Hiệp hội Tâm Lý Mỹ cho rằng những vấn đề cá nhân mà người chăm sóc có thể ảnh hưởng đến hành vi bạo lực: người chăm sóc bị mắc bệnh tâm thần, nghiện rượu hay ma túy, hoặc bị khủng hoảng cá nhân như mất việc làm, phá sản, đều có thể dẫn đến ngược đãi người cao tuổi ốm yếu, dễ bị tổn thương như là một cách để giải quyết vấn đề của họ. Hay mối quan hệ không lành mạnh trong quá khứ giữa người chăm sóc và người nhận được sự chăm sóc cũng có thể làm cho  sự việc căng thẳng hơn.

Trong khi đối mặt với căng thẳng, nhiều người chăm sóc không nhận được đầy đủ thông tin về việc làm thế nào để cân bằng giữa nhu cầu cá nhân với những nhu cầu của người được chăm sóc. Không được trang bị đúng kỹ năng đối phó, người chăm sóc cảm thấy bị mắc kẹt và tuyệt vọng và biện pháp cuối cùng là dùng vũ lực để quản lý tình hình. Một số người chăm sóc cho biết hành vi cụ thể của người nhận chăm sóc có nhiều khả năng gây ra hành vi bạo lực của họ như: sự lơ đễnh, tính thích gây gổ, tiêu tiểu không tự chủ.

 

Vậy cần cảnh giác với những dấu hiệu cảnh báo nào ?

 

Nghiên cứu cho thấy những người chăm sóc có thể là nguy cơ thực hiện hành vi có hại:

• Sợ hãi sẽ làm cho người chăm sóc trở nên bạo lực
• Người chăm sóc có lòng tự trọng thấp
• Xem việc chăm sóc như là một gánh nặng và  họ ít có sự trợ giúp từ những người khác
• Bị kiệt sức hay hay trầm cảm
• Có sự  oán giận đối với  người bị bệnh

Làm thế nào để ngăn chặn hành vi ngược đãi đối với người cao tuổi?

 

Mặc dù mối liên hệ giữa tình trạng căng thẳng của người chăm sóc và hành vi ngược đãi người cao tuổi vẫn chưa được hiểu đầy đủ, việc sử dụng các chiến lược phòng ngừa sau đây có thể giúp cải thiện tình trạng bạo lực của người chăm sóc.

• Tìm kiếm một nhóm hỗ trợ - trực tiếp hoặc trực tuyến có thể giúp những người chăm sóc có được sự hỗ trợ về mặt xã hội và các thông tin như: làm thế nào để quản lý các hành vi tiêu cực và cảm xúc tiêu cực xung quanh việc chăm sóc.

• Xác định "kích thích" – Tự quan sát hành động của mình như là một "người quan sát bên ngoài" và bắt đầu nhận diện những tình huống hoặc hành vi nào gây ra sự lo lắng. Tìm hiểu và nhận biết những kích thích là chìa khóa để giảm căng thẳng.

• Dùng các phương pháp và công cụ hỗ trợ để tìm sự bình yên trong tâm hồn - công cụ kỹ thuật số có thể nắm bắt các thông tin toàn diện về việc chăm sóc cho người cao tuổi, hỗ trợ người chăm sóc trong việc xác định kích thích, hành vi có thể góp phần làm tăng stress cho họ. Ví dụ, việc sử dụng của công cụ theo dõi thời gian  dành cho việc chăm sóc, người chăm sóc có thể ghi ra những hành vi ăn uống của người bệnh, cùng với trạng thái cảm xúc và việc đi vệ sinh của họ. Nếu thấy hành vi tiểu tiện không kiểm soát có liên quan đến lượng thức ăn, quản lý thuốc hoặc các vấn đế khác thì họ sẽ thông tin cho bác sĩ để phối hợp chăm sóc. Qua việc sử dụng công cụ hỗ trợ như vậy sẽ giúp người chăm sóc có thể quản lý căng thẳng của mình hiệu quả hơn và đưa ra một sự can thiệp kịp thời và hợp lý.

• Tìm kiếm sự chăm sóc thay thế (respire care)- chương trình Chăm Sóc Thay Thế cung cấp dịch vụ chăm sóc có trả tiền để người thân có thời gian nghỉ ngơi.

• Bồi dưỡng sức khỏe và giữ gìn sức khỏe - Thường xuyên tập thể dục, chế độ ăn uống hợp lý và nghỉ ngơi đầy đủ có thể giúp đỡ những người chăm sóc đối phó với những căng thẳng của việc chăm sóc. Người chăm sóc nên sắp xếp thời gian để thư giãn và tự chăm sóc mình.

• Làm việc với nhân viên xã hội về quản lý người bệnh – Nhân viên xã hội có thể giúp phối hợp  các dịch vụ phù hợp với nhu cầu của một người nhận chăm sóc. Một nhân viên xã hội chuyên ngành tuổi già có thể can thiệp nếu có vấn đề phát sinh và tiến hành đánh giá thường xuyên để loại bỏ một số nghĩa vụ của người chăm sóc.

Melody Wilding
Người dịch: Doãn Thi Ngọc
Nguồn:http://www.caregivingcoalition.org/2013/02/06/can-caregiver-stress-lead-...
http://blog.ecaring.com/can-caregiver-stress-lead-to-elder-abuse/