Lập trình từng là "sân chơi" của phụ nữ
Xuân Tùng-TTCT
TTCT - Trong thời kỳ non trẻ, ngành khoa học máy tính đã từng là một lựa chọn nghề nghiệp xán lạn nơi phụ nữ được thỏa sức chứng tỏ khả năng của mình. Nhưng chỉ sau nửa thế kỷ, nam giới đã đẩy phụ nữ ra khỏi sân chơi do chính họ góp sức dựng xây. Điều gì đã xảy ra?
Những đóng góp nền tảng
Ngành khoa học máy tính như chúng ta biết ngày nay mới bắt đầu xuất hiện từ cuối những năm 1950. Khi đó, chiếc máy tính điện tử mới được xuất hiện được chưa đầy 10 năm, với kích thước to ngang một căn phòng và số lượng đếm trên đầu ngón tay, chủ yếu nằm trong các viện đại học và phòng thí nghiệm chính phủ tại Anh và Mỹ.
Hệ thống đào tạo, học thuật và bộ máy tuyển dụng nhân sự trong ngành vẫn chưa tồn tại, và gần như chẳng ai biết lập trình là gì. Các ứng viên tiềm năng có thể chỉ cần lái xe đến nơi tuyển dụng, hoàn thành một bài kiểm tra logic và được nhận ngay vào làm, giống như cách Mary Allen Wilkes đã trải qua khi bà trúng tuyển vị trí lập trình viên tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) - một trong những đơn vị tiên phong trong ngành khoa học máy tính thế giới.
Lúc này, Wilkes mới 22 tuổi và có kinh nghiệm lập trình bằng 0. Tuy nhiên, bốn năm đào tạo đại học chuyên ngành triết đã cho bà khả năng suy luận logic biểu tượng, cũng như kiến tạo giả thiết và kết luận bằng “và/hoặc” khá giống với việc lập trình máy tính yêu cầu. Bà nhanh chóng bắt nhịp được với công việc, dành nhiều giờ liền đảo qua các dòng code, tái lập từng câu lệnh trong đầu và cố gắng tư duy theo cách của máy tính để tìm ra các lỗi. Chiếc máy IBM 704 mà bà sử dụng, dù cồng kềnh, chỉ xử lý được 4.000 “từ” trong các câu lệnh, do đó người lập trình viên không được phép dùng thừa dù chỉ một từ - giống như cách nhà thơ khắt khe với mỗi chữ mình viết ra.
“Công việc với tôi tựa như đang chơi một bộ xếp hình lớn và phức tạp, và tôi phải nhận ra những mảnh đang đứng xiên xẹo trên tường” - báo The New York Times dẫn lời Wilkes nhớ lại.
Kiểu đầu óc nào sẽ phù hợp làm việc này? Ở thời điểm giữa thế kỷ 20, phụ nữ được coi là câu trả lời thích đáng. Họ vốn đã có đóng góp xuyên suốt sự phát triển của ngành điện toán - từ Ada Lovelace, quý cô người Anh thế kỷ 19 xem là lập trình viên máy tính đầu tiên trong lịch sử, đến nhóm phụ nữ hậu phương Mỹ đã viết ra phần mềm của ENIAC - máy tính điện tử đầu tiên cho phép lập trình với hơn 17.000 ống chân không (thay vì bóng bán dẫn ngày nay) - trong những năm cuối chiến tranh thế giới thứ 2.
Tuy nhiên, thành tựu của họ thường không nhận được sự tôn trọng xứng tầm. Vào những năm 1940, vinh quang trong ngành máy tính nằm ở mảng phần cứng - thiết kế và chạy những cỗ máy khổng lồ; trái lại, lập trình được cho là việc “mềm” và nghiễm nhiên được trao cho những người phụ nữ.
Dù sao thì ở giữa thế kỷ trước, thời điểm phụ nữ không có nhiều lựa chọn ngoài việc ở nhà làm vợ hiền dâu đảm hoặc làm thư ký bàn giấy, ngành lập trình vẫn là phao cứu sinh được nhiều cô gái nhắm tới.
Khi hầu hết cách ngành khác đều yêu cầu bằng cấp cao hoặc tuyển rất ít nữ, ngành khoa học máy tính đang mở rộng cánh cửa không yêu cầu kinh nghiệm, với mức lương năm tương đương 20.000 USD (hoặc 150.000 USD tính theo vật giá hiện hành). Không khó hiểu vì sao ngành này trở nên cực thịnh với phụ nữ Mỹ những năm hậu thế chiến - xuyên suốt thập niên 1960, các quý cô chiếm 30 - 50% tổng lực lượng lập trình viên Mỹ. “Phụ nữ thời đó thường đặt câu hỏi: Nếu không làm lập trình, tôi biết làm gì khác?” - nhà sử học Mỹ Jean Abbate nói với The New York Times.
...
Đọc tiếp bài từ LINK gốc tại đây: Lập trình từng là "sân chơi" của phụ nữ | cuoituan.tuoitre.vn