16 Cách Lắng Nghe Hiệu Quả

 

[Tâm Lý] 16 Cách Để Trở Thành Người Giỏi Lắng Nghe

Thái độ chú tâm, khả năng giao tiếp, và nhiều hơn thế nữa.

Attentiveness, communication competence, and more.

CÁC Ý CHÍNH

KEY POINTS

• Lắng nghe là một kỹ năng quan trọng trong cuộc sống với vai trò giúp xây dựng các mối quan hệ theo những cách mà bạn thậm chí còn không nhận ra.

• Listening is a vital life skill, helping to build relationships in ways that you might not even realize.

• Một nghiên cứu mới cho thấy các yếu tố quan trọng tạo nên 16 đặc tính của những người giỏi lắng nghe.

• A new paper shows the essential ingredients that make up the 16 qualities of good listeners.

• Việc biết được một người giỏi lắng nghe sẽ có những đặc tính nào có thể giúp bạn xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp và đúng kỳ vọng hơn.

• Knowing what qualities make for a good listener can help you foster better and more fulfilling relationships.

• Mọi người thường đồng ý với quan điểm cho rằng sự giao tiếp là một con đường hai chiều, nhưng không phải ai cũng luôn ghi nhớ điều đó.

• The fact that communication is a two-way street is something that everyone accepts, but not everyone keeps in mind.

Có lẽ, bạn đã trở nên mệt mỏi khi trò chuyện với một trong số những bạn bè của bạn khi họ dường như không bao giờ có thái độ chú tâm. Bạn có thể đoán được rằng tâm trí của họ thường xuyên nghĩ về chuyện gì đó khác ngay khi bạn bắt đầu nói chuyện. Họ sẽ yêu cầu bạn nói lại những gì bạn vừa nói. Thậm chí ở những cuộc trò chuyện nhàm chán như việc quyết định cách để lẻn vào nhà của một ai đó, bạn cũng sẽ nhận ra là bản thân đang lặp lại các thông tin mình vừa nói ít nhất hai lần.

Perhaps you’ve become frustrated with one of your friends, who never seems able to stay on track in the conversation. You can tell that their mind wanders almost as soon as you start talking. They ask you a question that literally would involve a restatement of what you’ve just said. Even in a conversation as mundane as deciding how to get to someone’s house, you find yourself repeating the same information at least twice.

Từ lâu, các nhà nghiên cứu về kỹ năng giao tiếp đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lắng nghe giỏi. Trong lĩnh vực tâm lý học tham vấn và tâm lý học trị liệu, việc dạy về kỹ năng lắng nghe đã trở thành tiền đề quan trọng cho tất cả các chương trình đào tạo khác. Nhiều phương pháp ra đời nhằm huấn luyện cho học sinh, sinh viên cách để trở thành những người lắng nghe chuyên nghiệp, bởi phần lớn các chuyên gia cho rằng nếu ai thiếu sót kỹ năng này thì họ gần như không thể giúp đỡ được người khác.

Communication researchers have long emphasized the importance of good listening. Within counseling and psychotherapy, teaching the ability to listen is a mainstay of all training programs. Various methods exist to train students to become expert listeners, as it’s known that without this skill, it’s almost impossible to help someone in need.

Bên cạnh tầm quan trọng của việc giỏi lắng nghe trong vấn đề chuyên môn, kỹ năng này không chỉ “nghe” mà còn phải hiểu những gì người khác đang truyền đạt. Đây chính là nền tảng để xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp. Bạn bè dù thế nào cũng vẫn là bạn bè, nhưng chẳng phải việc họ nhận thấy những lời bạn nói là có giá trị và thực sự lắng nghe chúng thì sẽ tốt hơn sao?

Apart from the professional need to be good at listening, the ability not just to “hear” but comprehend what someone else is saying is fundamental to good relationships. Your friend may be your friend no matter what, but wouldn’t it be great if they could engage with you in a way that shows they put value in the words that come out of your mouth?

Khoa Học Của Sự Lắng Nghe

The Science of Listening

Vào năm 2023, theo báo cáo nghiên cứu trong tạp chí khoa học “Kỹ năng lắng nghe và Thái độ đáp ứng nhiệt tình” của tiến sĩ Graham Bodie đến từ Đại Học Mississippi, “Một người được xác định là có khả năng lắng nghe tốt khi họ chú ý đến tất cả những thông tin có sẵn một cách tốt nhất để đưa ra nội dung của thông điệp (những gì được nói) và mục đích có liên quan của nó (ý nghĩa đằng sau nó)” (tr. 2). Một số "yếu tố tiên quyết cảm xúc" (liên quan đến tâm trạng) có thể giúp cải thiện khả năng lắng nghe tốt hơn, bao gồm sự chánh niệm hoặc sự nhạy cảm trong khi giao tiếp.

According to the University of Mississippi’s Graham Bodie (2023), in a contribution to an entire journal on “Listening and Responsiveness,” “competent listening is defined as attending to all available information in a way that best preserves the content of a message (what was said) and its relational intent (what was meant)” (p. 2). Several “affective precursors” (mood-related) factors can help improve the ability to listen well, including mindfulness, or conversational sensitivity.

Nói cách khác, bạn cần phải làm gạt bỏ những cảm xúc của chính bạn và hoàn toàn tập trung vào những gì mà người khác đang nói. Điều này có nghĩa là bạn phải “ở với thực tại” và không để cho những dòng suy nghĩ của bạn làm bản thân bị phân tâm.

In other words, you need to be able to clear your mind of your own emotions and instead zero in on what someone is actually saying. This means being “in the moment,” as the expression goes, and not letting your thoughts stray.

Bên cạnh đó, việc chú ý đến những dữ kiện và những chi tiết theo sau cũng là một yếu tố nhận thức giúp bạn lắng nghe tốt hơn. Để làm được điều này, bạn cần phải đặt những cảm xúc của mình sang một bên.

There is also a cognitive component to good listening, where you pay attention to facts and details. To do this, you need to set your own emotions aside.

Chúng ta có thể gói gọn hai yếu tố cấu thành khả năng lắng nghe theo một cách cụ thể như sau: bạn cần cảm nhận cuộc trò chuyện như một công cụ cho mối quan hệ, và bạn cũng cần chú ý đến những chi tiết để có thể đưa ra phản ứng thích hợp. Tuy nhiên, theo nghiên cứu trước đó, Bodie cũng đề xuất rằng nếu bạn muốn trở thành một người nghe "chất lượng cao", việc thể hiện ý định tích cực đối với người khác sẽ hữu ích để bạn đạt được điều này. Cảm nhận và hiểu biết về người khác có thể giúp họ cảm thấy tốt hơn về bản thân, đây là một kỹ thuật quan trọng giúp chúng ta xây dựng mối quan hệ.

Putting these two components of listening into concrete terms means that you want to be sensitive to the conversation as a relational tool, and also to the details you need to be able to offer a response. However, as informed by previous research, Bodie argues additionally that if you’re going to be a “high quality” listener, it helps to express a positive intention toward the other person. Feeling and understanding the other person can help them feel better about themselves, making this an important relationship-building technique.

Khám Phá 16 Hành Vi Cụ Thể Của Người Giỏi Lắng Nghe

Unpacking the 16 Behaviors of Good Listening

Các nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học truyền thông không chỉ dừng lại ở việc thiết lập những đặc điểm cần thiết để một cá nhân có thể lắng nghe tốt mà còn đi sâu vào việc xác định những hành vi cụ thể tạo nên kỹ năng này. Hãy dựa trên 16 hành vi sau đây để bạn tự đánh giá về khả năng lắng nghe của mình nhé.

Research in the field of communication science goes beyond setting up these desired features of good listening to identifying the specific behaviors that constitute good listening. Use these 16 to see how you measure up.

Điều quan trọng nhất trong danh sách này chính là sự tập trung. Bạn chỉ cần chú ý vào những gì đang diễn ra trong một cuộc trò chuyện, đây là một hành vi mà bạn có thể thực hiện thông qua việc giao tiếp bằng ánh mắt, diễn đạt lại những gì người khác nói và đặt những câu hỏi để làm rõ hơn về vấn đề. Bây giờ, người kia sẽ biết rằng bạn đã tham gia vào cuộc trò chuyện và không để tâm tư của mình đi lạc vào một nơi khác.

Number one on the list is attentiveness. Just pay attention to what is unfolding in a conversation, a behavior that you can put into action with such cues as making eye contact, paraphrasing what someone said, and asking clarifying questions. Now the other person knows you’re engaged and not letting your mind drift off to someplace you’d rather be at the moment.

Tiếp theo, bạn có thể chuyển sang những gì mà Bodie gọi là "năng lực giao tiếp". Đó là những hành vi giúp bạn nâng cao khả năng lắng nghe của mình nhằm cải thiện mối quan hệ một cách tốt hơn. Những hành vi này bao gồm:

Next, you can move into what Bodie calls “communication competence,” which is what enhances good listening to improve relationships even further. These behaviors include being:

2. Có tính diễn đạt

2. Expressive 

3. Thuyết phục

3. Persuasive

4. Cởi mở và thẳng thắn

4. Open and direct

5. Quả quyết

5. Assertive

6. Thông minh

6. Intelligent

7. Có tổ chức

7. Organized

8. Không thiên vị
8. Unbiased

Cuối cùng, một khía cạnh dường như khó nắm bắt của việc thuần phục "các kỹ năng xã hội" bao gồm tập hợp 8 đặc tính sau đây trên tổng cộng 16 đặc tính:

Finally, the seemingly elusive quality of being “socially skilled” includes a set of these 8 attributes, making up the total now of 16:

9. Thân thiện

9. Friendly

10. Quan tâm đến người khác

10. Other-oriented

11. Hay giúp đỡ

11. Helpful

12. Dễ gần

12. Outgoing

13. Thích gặp người mới

13. Enjoy new people

14. Hòa thuận

14. Accepting

15. Vô cùng tự tin

15. High in self-esteem

16. Có dũng khí

16. Not nervous

Có thể bạn nhận ra một vài trong số những đặc tính này giống với các đặc điểm tính cách, cụ thể là trong mô hình tính cách 5 Yếu Tố với mức độ lo âu thấp và hướng ngoại cao, luôn sẵn lòng và sẵn sàng chào đón những trải nghiệm mới. Một số người đã có kỹ năng xã hội trong bản năng của mình nếu họ sở hữu những đặc tính này. Nếu bạn không có, việc biết được tầm quan trọng của chúng trong việc sở hữu kỹ năng giao tiếp tốt có thể cung cấp cho bạn một tập hợp các đặc tính mà bạn có thể cố gắng để phát triển.  

You might recognize some of these qualities as similar to personality traits, specifically such Five Factor attributes as being low in neuroticism and high in extraversion, agreeableness, and openness to new experiences. Some people are naturally socially skilled if they have these qualities. If you’re not, knowing how important they are to good communication could provide you with a set of qualities you can try to develop.

Áp dụng kỹ năng lắng nghe giỏi vào việc xây dựng các mối quan hệ

Putting Good Listening in the Context of Relationships

Có rất nhiều tình huống mà việc lắng nghe tốt có thể giúp bạn đạt được mục tiêu trong cuộc sống, vì theo quan điểm của Bodie, "lắng nghe là một kỹ năng sống thiết yếu" (tr. 3). Dù trong tình huống nào đi nữa, các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực truyền thông đã phát hiện ra rằng người nghe xây dựng những hoàn cảnh thực tế chung với đối tác trò chuyện của họ. Ngay khi bạn mở miệng, bạn cũng đã bắt đầu tạo dựng một thực tế giống như vậy.  

There are many situations in which good listening can serve to help you fulfill your life goals given, as Bodie notes, that “listening is an essential life skill” (p. 3). Whatever the situation, though, communication researchers have found that listeners construct shared realities with their conversational partners. The minute you open your mouth, you’ve started to create that reality.

Một lời chào thân thiện "Chào!" có thể tạo nên sự khác biệt to lớn trong thế giới này, nhưng một lời chào uất ức "Ồ, mi sao rồi?" có thể dẫn đến một kết quả trái ngược. Chính những từ ngữ là yếu tố tạo nên mối quan hệ ngay trong khoảnh khắc đó.  

A friendly “Hi!” can make all the difference in the world, but a grumpy “Oh, you?” can lead to the opposite outcome. Words themselves create relationships in the moment.

Khi bạn là một người giỏi lắng nghe, bạn tận dụng bối cảnh đó như một lợi thế cho mình. Trong việc nghe chủ động, bạn thúc đẩy câu chuyện theo hướng mà cho phép người khác mở rộng về suy nghĩ và cảm xúc của họ, giúp họ có cái nhìn sâu hơn và nhận thức về bản thân. Những hiểu biết bạn diễn đạt dựa trên những gì người khác đã truyền đạt cho bạn có thể tạo nên một không gian quan hệ tích cực mà trong đó hai bạn cảm thấy như mình được kết nối mật thiết.  

When you’re a good listener, you use that context to your advantage. In active listening, you move the narrative along in a way that allows the other person to elaborate on their thoughts and feelings, helping them gain greater insight and self-awareness. The insights you express, based on what the other person communicated to you, can create a positive relationship bubble in which the two of you feel intimately connected.

Những ý tưởng này chắc chắn không cần phải áp dụng vào tất cả những lần tương tác giữa bạn và người khác. Nếu bạn đang đợi trong một hàng dài tại quầy thanh toán và người đứng trước bạn nhận xét về tình cảnh chung của chúng ta, điều này không có nghĩa là bạn cần bắt đầu xây dựng một mối quan hệ chặt chẽ. Tuy nhiên, ít nhất là việc thừa nhận cảm nhận của người khác về thực tế chung mà cả hai bạn đang trải qua có thể tạo nên sự đồng cảm dù là trong một khoảnh khắc ngắn.  

This set of developments certainly needn’t apply to all of your interactions. If you’re waiting in a long line at checkout and the person in front of you comments on your shared predicament, it doesn’t mean you need to start building an intense connection. However, at least acknowledging the other person’s expression of the reality you’re both in can create, for a moment, a sense of shared understanding.

Tóm lại, lắng nghe thực sự là một kỹ năng quan trọng để thành công trong cuộc sống, và đó cũng là một kỹ năng mà bạn có thể phát triển nếu nó không phải là điểm mạnh của bạn. Các nghiên cứu sẽ tiếp tục đẩy mạnh sự hiểu biết học thuật về đặc tính quý giá này, nhưng trong lúc đó, bạn có thể nâng cao khả năng sử dụng nó để xây dựng con đường cho riêng bạn nhằm đưa bản thân đạt đến sự mãn nguyện trong cuộc sống.  

To sum up, listening is indeed an essential skill to success in life, and it is also one you can develop if it’s not your strong suit. Research will continue to advance the academic understanding of this valuable attribute but in the meantime, you can advance your own ability to use it to build your own life’s path toward fulfillment.

Tác giả: Susan Krauss Whitbourne

Nguồn tài liệu tham khảo của tác giả:

Bodie, G. D. (2023). Listening as a positive communication process. Current Opinion in Psychology, 53. doi: 10.1016/j.copsyc.2023.101681

-------------

Dịch giả: Như Ý

Biên tập: Mẫn Nhy

Nguồn ảnh: https://www.pinterest.com/

Link bài gốc: 16 Ways To Become A Better Listener

Nguồn: https://ybox.vn/gia-vi/tam-ly-16-cach-de-tro-thanh-nguoi-gioi-lang-nghe-65b0b27c96d06f4e5776c52f