CÁC DÃY HÀNG TRƯNG BÀY ĐỒ CHƠI KHÔNG CHỈ DẠY TRẺ EM VỀ ĐỊNH KIẾN GIỚI MÀ CÒN NHIỀU HƠN THẾ NỮA
Tác
giả/Author: TS. Beatrice Alba-Lecturer-La Trobe University
Người dịch/Translator: Doãn Thi Ngọc- GV-Lecturer, Trường
Đại Học Hoa Sen (HSU)
THAY ĐỔI GIA ĐÌNH: Trong loạt bài gồm mười tập này, chúng tôi sẽ xem
xét một số thay đổi lớn trong gia đình và các mối quan hệ, cũng như cách mà điều
đó có thể định hình lại luật pháp, chính sách và ý tưởng của chúng ta về bản
thân.
Trẻ em được sinh ra trong một thế giới của màu hồng hoặc màu xanh. Nếu
chúng ta đi dọc lối đi trưng bày đồ chơi trong các cửa hàng bách hóa, chúng ta đều
cho thấy sự phân chia giới tính rõ ràng: công chúa và búp bê cho các bé gái,
siêu nhân và xe cộ cho các bé trai.
Điều này có phải chỉ đơn giản là phản ánh những sở thích khác nhau của
bé trai và bé gái? Hay các nhà sản xuất đồ chơi đang áp đặt định kiến giới
cho trẻ em?
Tiếp thị đồ chơi là “dành cho trẻ em gái” hoặc “dành cho trẻ em
trai” đã thu hút sự chỉ trích từ các sáng kiến như chiến dịch No Gender
December – ủng hộ việc lựa chọn đồ chơi trung lập về giới tính hơn. Những
người phản đối chiến dịch này bao gồm thủ tướng lúc bấy giờ, Tony Abbott, người
đã trả lời bằng cách nói rằng: “Hãy để con trai là con trai, hãy để con gái
là con gái.”
Và thực sự có một số bằng chứng cho thấy các bé trai và bé gái đến
thế giới với những quan tâm và sở thích khác nhau. Ví dụ, các bé gái sơ sinh cho
thấy chúng thích nhìn nhiều vào khuôn mặt hơn và các bé trai sơ sinh thích nhìn
vào điện thoại di động hơn. Ngay từ khi còn là trẻ sơ sinh, các bé trai đã thể
hiện hoạt động thể chất nhiều hơn các bé gái.
Sự khác biệt về giới tính liên quan đến việc vui chơi không chỉ giới
hạn ở việc nghiên cứu trên con người. Một nghiên cứu về khỉ vervet cho thấy, so
với con cái, con đực dành nhiều thời gian hơn để chơi với đồ chơi là một chiếc
xe cảnh sát và một quả bóng. Mặt khác, những con khỉ cái dành nhiều thời gian
hơn để chơi với một con búp bê và một cái nồi nấu ăn. Tương tự như những gì
chúng ta ở con người, một số nghiên cứu không có sự khác biệt về giới tính
trong khoảng thời gian chơi với một cuốn sách có tranh và một con chó nhồi bông.
Như vậy, dường như nghiên cứu chỉ ra sự khác biệt bẩm sinh giữa trẻ
em gái và trẻ em trai về sự ảnh hưởng của sở thích đối với các loại đồ chơi cụ
thể. Và lẽ đó, các nhà sản xuất đồ chơi đã tiếp thị đồ chơi cho cả bé gái hoặc
bé trai nhằm đơn giản là đáp ứng những sở thích này.
ĐẠO ĐỨC CỦA VIỆC TIẾP THỊ ĐỒ CHƠI THEO GIỚI TÍNH
Trong một bài báo mới được xuất bản, Cordelia Fine và Emma Rush
cho rằng sự khác biệt về giới tính trong sở thích đồ chơi được TRÌNH BÀY SAI
LỆCH trong việc tiếp thị đồ chơi theo giới. Các tác giả cho rằng những sở
thích giới tính về đồ chơi được trình bày theo các phân loại khác nhau, trong
khi, trên thực tế, vấn đề lại thuộc về mức độ nhiều hơn.
Đánh giá của Fine và Rush về các bằng chứng cho thấy sở
thích về đồ chơi của trẻ em dưới ba tuổi cho thấy mức độ trùng lặp lớn hơn.
Ví dụ, nghiên cứu cho thấy rằng các bé gái mới sinh thích nhìn vào khuôn mặt và
các bé trai mới sinh thích nhìn vào thiết bị di động chỉ cho thấy sự khác biệt
trung bình về thời gian nhìn dưới 10%.
Hơn nữa, Fine và Rush cho rằng việc GHI NHÃN giới
tính của đồ chơi sẽ ảnh hưởng đến mức độ quan tâm của trẻ em gái hoặc trẻ em
trai đối với đồ chơi giới tính trung lập. Do đó, việc tiếp thị đồ chơi theo giới
tính có thể thực sự làm tăng khoảng cách về sở thích giữa trẻ em gái và trẻ em
trai.
Fine và Rush lập luận rằng việc tiếp thị đồ chơi theo giới tính duy
trì niềm tin về sở thích hoặc hoạt động nào phù hợp với trẻ em gái hoặc trẻ em
trai. Đồ chơi được tiếp thị cho trẻ em gái có thể củng cố tập trung vào ngoại
hình và đồ chơi được tiếp thị cho trẻ em trai có thể cũng củng cố sở thích bạo
lực. Việc phân loại giới tính đối với đồ chơi cũng có thể có tác động tiêu cực,
nếu đồ chơi được bán trên thị trường cho giới tính này hoặc giới tính kia và việc
này không mang lại lợi ích giáo dục nhiều lắm.
Dù sự khác biệt về giới tính trong sở thích đồ chơi có phải do bẩm
sinh hay không, việc củng cố và phóng đại những khác biệt về giới tính, cũng
như việc áp đặt định kiến giới lên trẻ em là một vấn đề nan giải. Các
bậc cha mẹ có mối quan tâm như thế đối với con cái của họ không nên bỏ qua những
định kiến giới có thể ảnh hưởng khác nhau đến con cái của họ.
KHÔNG CHỈ LÀ TRÒ CHƠI CỦA TRẺ EM
Trẻ em nhanh chóng tiếp thu các tiêu chuẩn và kỳ vọng. Chúng thu thập
thông tin về vai trò giới từ các nguồn khác nhau, ngoài đồ chơi mà chúng được
khuyến khích hoặc không khuyến khích chơi cùng.
Người lớn có thể củng cố thêm định kiến giới ở trẻ em thông qua
các chuẩn mực giới truyền thống mà chúng có thể nhìn thấy được. Đơn cử như việc
KẾT HÔN: thông thường đàn ông cầu hôn người phụ nữ thông qua việc trao nhẫn
đính hôn. Theo truyền thống, điều này xảy ra sau khi anh ta xin phép cha của
người phụ nữ. Tại lễ cưới, người cha dắt cô dâu trùm khăn mặt xuống lối đi và
trao cô cho chồng.
Cô đổi họ của mình thành họ của chồng, và những đứa trẻ cũng lấy
tên theo cha. Cô dâu, nếu cô ấy chọn, sẽ đổi từ Miss đến Mrs.
Trên thực tế, toàn bộ đám cưới được coi là "ngày đặc biệt"
của người phụ nữ. Đó là cơ hội để cô ấy sống lại hình ảnh công chúa cuối cùng của
mình, điều mà Disney có thể đã cung cấp một số nguồn cảm hứng.
Giống như đồ chơi, những phong tục của người lớn đã kể hay vô tình
trao truyền cho trẻ em trong cuộc sống hàng ngày đều liên quan tới điều gì đó về
giới tính. Ít nhất, những điều kể trên đã và đang củng cố cho sự tồn tại về vai
trò giới khác nhau giữa nam và nữ. Tệ nhất, họ truyền tải thông điệp về tình trạng
bất bình đẳng giữa nam nữ. Những điều này tiếp tục tăng cường những định kiến
nam tính về sự thống trị, quyền lực và quyền tự chủ, và những định kiến
nữ tính về sự phụ bạc, thụ động và phụ thuộc. Những thông điệp này có thể
tác động đến quan niệm đang phát triển của trẻ em về giới tính và vai trò và vị
thế trong xã hội.
Vấn đề ở đây là không nên trách hay lên án đạo đức đối với các bậc
cha mẹ, những người có thể vô tình đã và đang tăng cường hay củng cố định kiến
giới thông qua truyền thống hôn nhân. Nhưng riêng các công ty đồ chơi khai
thác định kiến giới vì lợi nhuận thì đây là một vấn đề về đạo đức có liên
quan đến các tác hại tiềm ẩn có thể xảy ra với các cá nhân lựa chọn tuân theo
các truyền thống đám cưới cụ thể.
Nhưng nếu chúng ta lo lắng về việc định kiến giới được củng cố
qua các lối đi trưng bày đồ chơi thì chúng ta nên quan tâm đến điều này ở những
phạm vi khác rộng lớn hơn. Đó là chúng ta cần suy nghĩ sâu và rộng hơn về
cách khi chúng ta trưởng thành và được củng cố những định kiến này ra sao. Bất
kỳ ai lo lắng về tác động của định kiến giới đối với trẻ em nên sẵn sàng xem
xét một cách nghiêm túc tác động tiềm ẩn của chúng trong bất kỳ bối cảnh nào
trong cuộc sống.
Tất nhiên, sẽ có người có thể phản ứng lại việc bác bỏ các truyền
thống hôn nhân bằng cách phản đối rằng đó không phải là vấn đề lớn. Truyền thống
đám cưới rất lãng mạn, và ai có thể từ chối giấc mơ trở thành công chúa của một
cô gái trong một ngày chứ? Hay lại giống
như Abbott đã nói ở trên, “Hãy để đàn ông là đàn ông, hãy để phụ nữ là phụ nữ.”
Báo The Conversation và tác giả Beatrice Alba cho phép
Gendertalkviet dịch sang tiếng Việt và đăng toàn văn. Thay mặt cho, Ban Biên Tập
Gender Talk, chúng tôi xin gửi lời cám ơn chân thành tới Tác giả và Báo The
Conversation cho phép chúng tôi đăng lại bài toàn văn. Sự đóng góp của Quý
Báo The Conversation và tác giả rất quý giá và ý nghĩa.
This
article is republished from The Conversation under a Creative
Commons license.