Kỹ Năng Lắng Nghe Chủ Động

 

[Tâm Lý] Kỹ Năng Lắng Nghe Chủ Động

“Bạn không thể thực sự lắng nghe bất kỳ ai và làm điều gì khác cùng một lúc.” – M. Scott Peck, tác giả của “The Road Less Traveled”.

Lắng nghe chủ động là dành toàn bộ sự chú ý cho đối phương với mục đích là thấu hiểu họ. Đây là một bộ kỹ năng quan trọng trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống, phổ biến từ các phòng trị liệu cho tới giới kinh doanh. Nếu chúng ta không lắng nghe một cách chủ động, chúng ta có khả năng sẽ bỏ lỡ những thông điệp thực sự được bao bọc dưới lớp ngôn ngữ.

Theo kinh nghiệm của tôi với tư cách là một bác sĩ lâm sàng, khả năng lắng nghe chủ động là một yếu tố quan trọng cho hạnh phúc lâu dài của các cặp đôi. Lý Thuyết Gắn Bó giúp chúng ta hiểu rằng nhu cầu xúc cảm cơ bản nhất của con người bao gồm nhu cầu được lắng nghe và nhu cầu cảm thấy bản thấy có giá trị với người bạn đời của mình (Johnson, 2008). Một trong những lời phàn nàn phổ biến nhất mà tôi thường gặp trong buổi tham vấn cho các cặp đôi là vợ hoặc chồng nói với người kia rằng: “Anh/em không bao giờ lắng nghe em/anh!”

Các nghiên cứu về Khoa học Xã hội cũng đã chứng minh tầm quan trọng của việc lắng nghe chủ động. Nhà tâm lý học Willard Harley đã xác định 10 nhu cầu cá nhân phổ biến trong các mối quan hệ tình cảm (Harley, 2001), trong số 10 nhu cầu hàng đầu này bao gồm nhu cầu “trò chuyện thân mật”. Ông mô tả rằng nhu cầu này được đáp ứng bằng các cuộc trò chuyện trao đổi thông tin, hỏi thăm hay thảo luận về những chủ đề mà cả hai cùng quan tâm và luôn trong tâm thế sẵn sàng lắng nghe đối phương. Quan trọng nhất là các cuộc trò chuyện thân mật đòi hỏi sự chia sẻ và quan tâm tuyệt đối.

 

Làm thế nào để trở thành người lắng nghe chủ động

 

1, Lắng nghe một cách không phán xét hay đưa ra lập trường riêng của cá nhân về câu chuyện được trao đổi. Cố gắng thấu hiểu vấn đề từ góc nhìn của nửa kia.

2, Hãy để nửa kia giãi bày hết tâm tư, không gây gián đoạn hoặc cướp lời. Điều này bao gồm cả những khoảng lặng ngắn tầm vài giây trong lúc người kia giãi bày, bạn cần chú ý thói quen nói chuyện của họ để biết mình cần đợi bao lâu trước khi phản hồi. Nếu không chắc chắn, bạn có thể đợi lâu một chút không nên nói quá sớm và làm gián đoạn mạch suy nghĩ của người kia.

3, Cho đối phương cảm giác rằng bạn đang rất tập trung lắng nghe những gì họ nói. Giao tiếp bằng ánh mắt, nghiêng người hướng về phía người nói khi cảm xúc của bạn cao trào và chia sẻ sự hài hước thông qua nụ cười hay bắt kỳ phản ứng tự nhiên nào khác.

4, Lặp lại những gì bạn đã nghe để kiểm tra xem liệu bạn đã hiểu rõ vấn đề chưa. Sử dụng chính xác từ của người nói khi bạn nghi ngờ về mức độ thấu hiểu của bản thân nhưng nếu có thể hãy diễn đạt lại ý của họ theo một cách khác.

5, Đặt câu hỏi khi bạn chưa hiểu người nói đang muốn truyền đạt điều gì, đặc biệt là khi bạn đang cố gắng nắm bắt ý chính trong câu nói của họ.

6, Tóm tắt ngắn gọn để thể hiện rằng bạn đã hoàn toàn lắng nghe và thấu hiểu những gì đã được trao đổi trước đó.

7, Không bắt buộc: Là bước cuối cùng không nên thực hiện sớm hơn, bạn có thể chọn chia sẻ những tình huống tương tự mà bạn đã trải qua hoặc quan điểm của riêng bạn về vấn đề này. Bạn thậm chí có thể chia sẻ ý kiến hoàn toàn khác với ý kiến của người kia miễn là việc chia sẻ đó được thực hiện sau khi bạn đã hoàn toàn hiểu được những gì đối phương muốn truyền tải đến bạn.

“Vấn đề lớn nhất trong giao tiếp của chúng ta là không lắng nghe để thấu hiểu. Chúng ta lắng nghe để phản hồi” – Stephen R. Covey, tác giả của cuốn sách “7 thói quen để thành đạt”.

 

Những điều cần tránh khi lắng nghe chủ động

 

1, Ngắt lời/làm gián đoạn câu chuyện của người nói. Ngay cả khi người nói tạm nghỉ quá lâu, bạn cũng nên khuyến khích họ diễn đạt hết ý nghĩ của mình trước khi bạn phản hồi điều gì đó.

2, Không biết cách giao tiếp bằng ánh mắt. Việc có những khoảng nghỉ trong giao tiếp bằng mắt là điều rất bình thường nhưng việc hoàn toàn không có sự giao tiếp bằng mắt nào sẽ thể hiện sự thiếu tập trung của bạn đối với cuộc trò chuyện.

3, Thúc giục người nói. Đây có lẽ là một thử thách, đặc biệt là khi đối phương nói lan man vào những chi tiết không liên quan trong câu chuyện. Hãy khuyến khích họ đi vào đúng trọng tâm.

4, Bị phân tâm bởi những suy nghĩ cá nhân, những sự kiện diễn ra xung quanh dẫn đến mất tập trung. Lơ đãng và giả vờ lắng nghe là điều khiến cho người nói thất vọng.

5, Quá tập trung vào một số chi tiết nhất định hoặc quan tâm về tiểu tiết không phải trọng tâm câu chuyện.

6, Thay đổi chủ đề một cách đột ngột. Điều này bao gồm việc ngắt lời của người kia và nói xen vào bằng những câu như “điều gì đó tương tự đã xảy ra với tôi”.

7, Đưa ra những lời đùa cợt hoặc bình luận châm biếm làm mất tập trung vào câu chuyện được nói đến. Hãy để dành sự hài hước ở phần sau của cuộc trò chuyện.

8, Lắng nghe để đưa ra phản hồi. Đây là một lỗi phổ biến khi người nói đang bày tỏ sự phàn nàn và người nghe rơi vào tư thế phòng thủ. Xu hướng tự nhiên đó là chuyển sự tập trung từ lắng nghe sang việc “tôi sẽ bảo vệ mình như thế nào trước sự buộc tội này?” hoặc “làm thế nào tôi sẽ chứng minh họ sai?” Nếu bạn đã lắng nghe chủ động, bạn sẽ nhận ra rằng mình không cần thiết phải tự bào chữa cho bản thân. Nửa kia của bạn có thể không đổ lỗi cho bạn về bất kì điều gì cả. Nếu thật sự là bạn đã bị đổ lỗi, bạn sẽ có cơ hội để nói lên suy nghĩ của mình sau khi lắng nghe lời phàn nàn.

“Thực sự lắng nghe và đợi đến lượt nói của mình là hai việc hoàn toàn khác biệt” – Ralph Waldo Emerson.

Như nhà thơ vĩ đại Emerson đã từng nói, rồi sẽ đến lượt bạn được nói. Việc bỏ qua bước đầu tiên: lắng nghe chủ động sẽ không có lợi ích gì trong một mối quan hệ. Thông thường, người cần lắng nghe chỉ đơn giản là muốn trút bỏ đi những bực bội và biết rằng bạn đủ quan tâm để lắng nghe họ, ngay cả khi bạn không làm gì để giải quyết vấn đề. Chú tâm lắng nghe có lẽ là điều tốt nhất bạn có thể làm để có một mối quan hệ hòa hợp.

Tất cả chúng ta đều có nhu cầu được lắng nghe từ những người thân thiết nhất, bất kể là khi chúng ta đúng hay sai, hợp lý hay không hợp lý. Dù là trong hoàn cảnh nào, việc lắng nghe chủ động sẽ giúp cải thiện mối quan hệ theo chiều hướng tích cực.

-------------

Dịch giả: Trường Giang - Tâm Lý Học Tuổi Tré

Biên tập: Khánh Minh

Nguồn ảnh: www.freepik.com 

Link bài gốc:  Active Listening Skill

Nguồn: https://ybox.vn/gia-vi/tam-ly-ky-nang-lang-nghe-chu-dong-630353d790663b363a8aa11f